Yaşlı Bakımında Çözümler
Ülkemiz insanının hayatta kalma süresinin giderek uzadığı üstelik daha da uzayacağı çağımızda yaşlıların bakımı konusu giderek daha da önem kazanmaktadır. Çünkü yaşlının yaşam kalitesini, öncelikle bakım kalitesi etkiler.
Yaşlı bakıcılığı profesyonellik gerektirmesine karşın ülkemizde bu iş evdeki kadınlarca ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Yetiştirilmiş yaşlı bakım elemanının yok denilecek kadar az olduğu ülkemizde yaşlı bakıcılığı meslek olarak kabul edilmemekte. Yaşlı bakıcılığı bir meslek olup, yaşlı bakımı da saygın bir çalışma alanıdır. Yaşlı bakıcılığı –genellikle- kadınların yaptığı bir iştir ve artık –yeni– bir sektördür.
Sektörün işleyişindeki çok yönlü sorunlar çözümlenmeli ve öncelikle; yaşlılar, yaşlıya bakım verenler ve aileler çok yönlü desteklenmeli, kamu ve gönüllü kurum ve kuruluşları bakım elemanı yetiştirilmesi konusunda önderlik yapmalı, Yaşlı Bakım Elemanı Yetiştirme Kursu müfredatlarının amaca uygun belirlenmeli ve bu elemanların sosyal güvenlik sorunlarının çözümlenmesine ilişkin düzenlemeler yapılmalıdır.
Yaşlı Bakımı İle İlgili Olarak;
- Yaşlının bakımı ve bakımın desteklenmesinde multidisipliner yaklaşımda bulunulması ve yaklaşımın devamlılığının sağlanması,
- Alanla ilgili meslek elemanlarının yetki ve sorumlulukları ile görev analizlerinin kanunla belirtilmesi,
- Yaşlıya sunulan sağlık hizmet kalitesi üç boyutlu olarak ele alınması
Hizmet Alanın Kalitesi: (Yaşlı ve bakım verenin hizmetten beklentilerinin olması)
Profesyonel Kalite: (Profesyoneller tarafından belirlenmiş ihtiyaçların hizmet karşılanması ve kişinin ihtiyaçlarını karşılamada gerekli olduğuna inanılan teknik ve yöntemlerin doğru şekilde uygulanması
İdarede Kalite: Kaynakların verimli ve etkili kullanılması, hizmetin sürekliliğinin multidisipliner yaklaşımla oluşturulan yönetim politikasıyla sağlanması.
- Yatağa bağımlı yaşlıya bakım hizmeti verenlerin temizlik elemanları ve bakıcılar değil, “Yaşlı Bakım Elemanı” gibi elemanların olması ve bu hizmeti de ancak eğitim aldıktan sonra verebilmesinin sağlanması,
- Yaşlıya sunulan hizmetlerdeki performans göstergeleri ve sonuç değerlendirmeleri için yaşlı ve yakınlarının aldığı hizmetlerle ilgili (hasta sayısı, alınan şikâyet - takdir sayısı) araştırmaların planlanması ve sonuçlarının saptanması.
- Yaşlıya bakım hizmeti veren tüm meslek elemanlarının hizmet içi eğitimlerinin zorunlu hale getirilmesi,
- Yaşlıların toplum içindeki rollerini pekiştirecek alternatiflerin üretilip uygulamaya aktarılması, yaşlıların sosyalleşmesi ve topluma etkin olarak katılımlarının sağlanması amacıyla “Yaşlı Lokalleri” açılması,
- Yaşlının psikolojisi açısından kendi yaşadığı çevrede yaşlanmasının desteklenmesi, resmi/özel kurum bakımının yaşlının sürekli bir rahatsızlığı olduğu ve yatağa bağlandığı zaman devreye girmesinin sağlanması, özellikle yalnız yaşayan ve aile ihmali olan yaşlılar için bu durumun öncelikli olması,
- Yaşlıların çağdaş, onurlu, saygın, dinamik, sağlıklı, üretken ve yaşama sevinciyle dolu bir yaşlılık süreci geçirmelerine katkıda bulunmak amacıyla “Yaşadığı Ortamda Yaşlıya Hizmet” modelinin uygulanması,
- Toplumda sağlıklı yaşlanma bilincinin geliştirilmesi, yaşam boyunca sağlıklı olmaya yönelik önlemlerin alınması ve gerekli projelerin geliştirilmesi,
- Yaşlının sağlığını olumsuz etkileyen faktörlerin iyileştirilmesi, kronik hastalığı olan, tedavileri uzun süreli yatakta kalmalarını gerektiren yaşlılar için hastane bağlantılı kurumlar oluşturulması,
- Kronik hastalığa olan yaşlıların evde bakımının desteklenmesi,
- Ev ortamında yaşlıya bakan aile üyesinin sosyal, psikolojik ve ekonomi yönden desteklenmesi, eğitim ve danışmanlık hizmetinin verilmesi,
- Sağlık ekibi üyelerinin ev ziyaretlerinde bulunarak yaşlının sağlık durumunu düzenli olarak değerlendirmesi,
- Gönüllü ve resmi kuruluşlar yoluyla, yaşlı beslenmesi dikkate alınarak hazırlanan sıcak yemeklerin evlere ulaştırılması, alışveriş, gezme, tiyatro gibi hizmetlerin sunulması,
- Yaşlının beslenmesi, ilaçlarını düzenli olarak alması ve sosyal etkinlikleri de içeren hizmet yelpazesi olan gündüz bakım evlerinin kurulması,
- Sağlık ve bakım hizmetlerinden eşit yararlanmalarının sağlanması ve ‘agizm’in önlenmesi,
- Yaşlının tedavi olanaklarından, her türlü sağlık ve sosyal hizmetten yararlanma konusunda ikinci plana atılmasının önlenmesi,
- Özellikle kentlerde yaşayan yaşlıların teknolojiyi kullanımda karşılaştıkları zorlukların giderilmesi,
- Torununa, hasta aile ferdine bakım veren yaşlıların ekonomik ve sosyal açıdan desteklenmesi,
- Yaşlıların bağımsızlık düzeyi korunarak yaşam kalitesi ve yaşam doyumunun yükseltilmesi ve yaşam koşullarını iyileştirici hizmetler sunulması,
- Yaşlıların günlük yaşam aktivitelerine yardımcı olunması, ihtiyaç duydukları konularda rehberlik ve mesleki danışmanlık hizmetleri sağlanması,
- Kendi olanakları ile karşılamakta güçlük çektikleri konularda yaşlılara destek hizmetleri verilmesi,
- Yaşlılara boş zamanlarını değerlendirme konusunda yardımcı olunması ve kültürel etkinlikler düzenlemesi,
- Yaşlıların toplum yaşamına etkin katılımlarının sağlanması ve toplum içinde karşılaştıkları sorunlara dikkat çekilmesi,
- Yaşlılık konusunda kamuoyunun bilinçlendirilmesi, kamuoyunda duyarlılık oluşturulması,
- Yaşlıların ekonomik güvencelerinin sağlanması amacıyla devletin ilgili kurumlarının işbirliği yapması,
- Yaşlıların, özellikle kadınların bakım hizmetlerindeki rollerinin desteklenmesi
- Kadınların da iş yaşamında olduğu gerçeği göz ardı edilmeden, aile bireylerinin her birinin yaşlı bakımında sorumlulukların eşit olduğu düşüncesinin yaygınlaşması sağlanması
- Uzun süre bakım veren kişilere psikolojik ve sosyal destek sağlayacak danışmanlık hizmetlerinin sunulması,
- Evde tek başına yaşayan ya da yaşlı partnerine bakmak zorunda olan yaşlı kadınların evdeki yaşantılarının kolaylaştırılması için yaşlıya hizmet veren disiplinlerin mesleki yaklaşımlarını uygulamalarının sağlanması gerekmektedir.
Kaynak; http://www.sosyalhizmetuzmani.org/yaslibakimnotlar.htm
|