Evde Yaşlı Bakımı
Evde bakım hizmetleri, birey ve ailesinin fiziksel, duygusal, sosyal, ekonomik ve çevresel tüm boyutları ile dikkate alınmasını gerektirdiğinden ekip çalışmasını zorunlu kılmaktadır.
Yaşlının sağlık durumu ve bakım gereksinimlerine göre hekimler, hemşireler, ev ekonomistleri, eczacılar, sosyal çalışmacılar, psikolojik danışmanlar, fizyoterapistler, konuşma terapistleri, uğraşı terapistleri gibi farklı meslek grupları bakımda rol alır.Tedavinin bir parçası olarak aile üyelerinin ve bakım sunulan bireyin bu plana katılması planın etkinliğini arttırır.
Ülkemizde evde bakım hizmeti sunan kuruluşların sayıca son derece yetersiz olması, genel sağlık sistemine entegre bir evde bakım hizmetinin bulunmaması, evde bakım hizmetlerinin maliyetinin sağlık güvencesi sağlayan kurumlar tarafından karşılanmaması, bakım gerektiren kişiler için evde bakılabileceği halde hastaneye ya da rehabilitasyon merkezlerine başvurulmasına neden olmaktadır.
Ayrıca bakım verenlerin bakım verme konusundaki bilgilerinin yetersiz olması, evde bakılan kişilerin yaşam sürelerinde kısalmaya neden olmaktadır.
Ülkemizde evde bakım hizmetleri gelişmediğinden hem bakım veren, hem de bakımı alan bireyler pek çok sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar.
Bireylere kendi yakınları tarafından bakım verilmesi fiziksel ve psikolojik olarak yaşlıların iyilik halini olumlu etkilemesine rağmen, yapılan çalışmalar bakım verenlerin özgürlüklerinin kısıtlandığı, ruhsal durumlarının olumsuz yönde etkilendiği, stres yaşadıkları ve depresyona girme gibi bazı sorunlarla karşılaştıklarını söyleyebiliriz.
Bakımı üstlenenlerin uzun süreli bakım vermeleri, kendi sağlık sorunları, ileri yaşta olmaları ve sosyal desteklerinin olmaması sosyal, fiziksel, ruhsal ve ekonomik açıdan çeşitli sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır.
Günümüzde geçici ya da sürekli bakıma gereksinim duyulan durumlarda bakım sorumluluğunun sadece aile ile çözümlenemeyeceği gerçeği anlaşılmış, topluma da sorumluluklar yüklenmiştir.
Ülkemizde yaşlı bakımı ile ilgili sorunlarla başa çıkabilmek için, evde bakım hizmetlerinin profesyonel anlamda oluşturulması gerekmektedir.
Evde bakım hizmeti verilecek hastaların belirlenmesinde objektif ölçütlerin bulunması, evde bakım verenlerin bakım konusunda eğitim ihtiyaçlarının karşılanması, bakım standartlarının oluşturulması ve destekleyici nitelikteki hizmetlerin verilmesi gerekmektedir.
Evde bakım hizmeti en ideal anlamda yaşanılan ortamda ve çevreden koparılmadan, yaşlının yakınları tarafından yapılabilir. Önemli olan ülkemizde halen pek çok batılı ülkede kaybedilmiş olan güçlü aile bağlarının korunması ve daha da güçlü hale getirilmesidir. Kurumların ve devlet politikalarının katkısı bu bakımda maddi destek ve bilgi aktarımı yönünde olursa anlam taşıyabilir.
Bakım ihtiyacının sadece ailenin değil, toplumun ve devletin de sorumluluğu olduğu unutulmamalıdır. Bugün yürürlükte olan yasalarda evde bakım ile ilgili maddeler bulunmasına rağmen; evde bakım hizmetlerinin tüm yönlerini kapsayan ve kamu hizmeti olarak değerlendiren bir düzenleme bulunmamaktadır.
Bu doğrultuda ülkemizde evde bakım hizmetlerini kamu hizmeti kapsamına alan ayrıntılı yasal düzenlemelere gereksinim olduğu düşünülmektedir.
Yaşlanma geri dönüşsüz, tüm sistemleri etkileyen ve kaçınılmaz fizyolojik bir süreçtir. Yaşlıların dünya üzerinde genel nüfus içinde oranı hızla artış göstermektedir. Buna bağlı olarak da yaşlılara özgü bazı sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bunların başında bakım sorunları gelmektedir.
Yapılan çalışmalarda yaşlılar kendi ev ortamlarında kalmayı ve bakım almayı tercih ettiklerini belirtmektedirler. Bu ve benzeri nedenlerle yaşlılık ta evde bakım giderek önem kazanmaktadır.
Evde Bakım;
Kendi ev ortamında bakım almayı isteyen fakat yakınları tarafından verilemeyen sağlık, ekonomik ve sosyal hizmetler gibi pek çok alan içeren ve bu alanlarda çalışan meslek grupları tarafından sunulan hizmetlerdir.
Ülkemizde evde bakım kavramı çok yeni sayılmaktadır. Bu nedenle yaşlılıkta evde bakıma yönelik yeterli bir yapılanmadan söz edilememektedir.
Unutulmaması gereken önemli bir nokta en yakın bir aile bireyi dahi olsa bazı sağlık problemlerinin ortaya çıkması durumunda mutlaka profesyonel destek alınması gerektiğidir.
Ayrıca yaşlılıkla çıkabilecek problemlerin sadece fizyolojik değişimler ya da hastalıklardan ibaret olmadığı, olası psikolojik ihtiyaçların karşılanmasının da son derece önemli olduğu göz ardı edilmemeli. Dolayısıyla profesyonel evde bakım hizmetlerin mutlaka yaygınlaştırılması, bakım veren aile bireylerinin ve gönüllülerin profesyonellerce desteklenmesi ve gözlemlenmesi gerekiyor.
Yaşlıların evde bakımı için en öncelikli gerekliliklerden biri günlük yaşam aktivitelerini ve ihtiyaçlarını herhangi bir bağımlılık olmadan ya da minimum yardım ile sürdürebilmelerini sağlayacak bir ortam yaratmak.
Yaşlılıkla beraber gerçekleşen fizyolojik değişiklikler evde kullandığımız bazı mobilyalarda, mutfak ve banyo gibi mekanlarda yeni düzenlemeler yapmamızı gerektirebilecek.
Bu düzenlemeler yaşlının kendine yetebilmesini ve daha kolay bir günlük yaşam sürdürmesini sağlamanın yanı sıra evdeki yaşlının güvenliğini sağlamak için de son derece önemlidir.
Yaşlılıkla beraber gerçekleşen fizyolojik değişiklikler evde kullandığımız bazı mobilyalarda, mutfak ve banyo gibi mekanlarda yeni düzenlemeler yapmamızı gerektirebilecek.
Bu düzenlemeler yaşlının kendine yetebilmesini ve daha kolay bir günlük yaşam sürdürmesini sağlamanın yanı sıra evdeki yaşlının güvenliğini sağlamak için de son derece önemlidir.
|