YAŞLILIKTA PSİKOLOJİK HASTALIKLAR

Yaşlılarda Anksiyete Bozuklukları;
Genel olarak geleceği konusunda endişe yaşamaya başlar, çaresizlik duyguları artar. Basit fobiler ve saplantılı düşünceler görülebilir.
Yaşlı insanlarda görülen bu hastalıklar psikiyatri + psikoterapi ile tedavi edilirler.

Depresyon
Kişi geçmiş yaşantısında ve şimdiki yaşantısında kendine ve ürettiklerine saygı duyamıyorsa depresyon başlayabilir. Geçmişteki hatalarını düzeltebilmek için ikinci bir şansı olmadığını anlar. Bazen yaşlılığı inkar etme ve depresyonun bedensel bir hastalık olarak (Somatizasyon) ortaya çıkması görülebilir. 
 
Mani
Yaşlı hastada mani bir günün bir kısmında canlı ve neşeli iken, birkaç saat sonra depresif ve bitkin hale geçişi olarak tanımlanabilir. Sık sık duygu durumları değişir, şüpheci olabilir. Bir konu üzerinde, konuya fazla girmeden konuşma biçimi olan " fikir kaçışları " görülür. 
 
Alzheimer 
Alzheimer beyinde yıkılma ve yozlaşma hastalığı olarak tanımlanmıştır. Yaşlılık öncesi ve yaşlılıkta en çok görülen bunama nedenidir.

Birey daha önce öğrendiği bilgilerini hatırlamada olsun, yeni bilgilerini hatırlamada olsun, sürekli güçlük çeker. Yeni bilgileri öğrenmede ve saklamada karışıklık çeker.

Hastanın duyu - organ işlevlerinde bozukluk görülmez ama objeleri tanımada ve tanımlamada güçlük çekmeye başlar. Tasarlama bozulur. Yaşlılık öncesi başlayan Alzheimer hızlı gelişmesine karşın yaşlılıkta başlayan Alzheimer ağır ve sinsi gelişir. Hastanın kişiler arası ilişkilerini ve toplumsal rolünü olumsuz etkileyerek, geriye dönemeyerek ilerler. Hasta ruhsal bir gerileme de yaşayarak sonunda çöküntüye gidebilir.

Bütün bunamaların ( demansların ) %60'ını Alzheimer hastalığı kapsar.
Yakın bellek ( yeni öğrenilen şeyler ve yeni yaşanan olaylar ) bozukluğu ve entellektüel işlevlerde azalma şeklindedir.

Başlangıçta işe başlamada isteksiz, hevessiz olma, ilgi duymama, günlük işleri yapmada ihmal, zevk veren uğraşılardan vazgeçme gibi belirtiler görülebilir. Gittikçe ilerleyen unutkanlık meydana gelir. Kişi aynı soruyu durmadan sorar, o soruya verilmiş olan yanıt akılda kalmaz. Kişi yeni olmuş günlük olayları anımsamazken, eski hatta çok eski olayları anımsar. Yolunu, yerini kaybeder. Uzun yolculuklara çıkamaz. Huzursuzluk ve birşeyler yapma isteğinin kaybolması çok görülür. Hastalık ilerleyince yürüme bozukluğu, idrarını kaçırma, toplumdan uzaklaşma ortaya çıkabilir. İleri safhalarda hasta yatalak olur. Hastalığın nedeni bilinmemektedir.

Bunamalarda tedavi, ekip olarak uygulanır. Nörolog hastaya bunama tanısını koyar. Bu bunamanın iyileştirilebilecek diğer nedenlere bağlı olup olmadığı da hastane araştırmaları ile saptanır ve tedavi planı hazırlanır.

Bunama (Demans) 
Bunama zihinsel işlevlerin tümünde genel bir azalma ve entellektüel gerileme halidir. Yakın bellek bozukluğu ( yeni öğrenilen şeyler ve yeni yaşanan olaylar) belirgindir. İlerleyicidir. Yaşlılıkta en sık ve en ciddi görülen hastalık grubunu oluştururlar.

Titreme (Tremor) 
Nedenleri ve riskleri
Belirli kas gruplarının sinirlerinden kaynaklanan bir problemdir. Tüm vücudu ya da vücudun belli bir bölümünü etkileyebilir. ( Örn. El titremesi )

Titremenin birincil belirti olduğu durumlar şunlardır :

1- Ailevi tremor ( Ailesel )
2- Esansiyel tremor ( Nedeni belli olmayan )
3- İlaç alımına bağlı tremor

Başka hastalıklarda ise titreme hastalığın diğer belirtilerine eşlik eder.

Belirtiler :
1- Titremeler tek başına, kendiliğinden, geçici ya da aralıklı olabilir.
2- Saniyede 6 - 10 kez meydana gelebilir.
3- Baş, eller, kollar, göz kapakları veya diğer kaslar etkilenebilir.
4- Vücudun alt kısmı genellikle etkilenmez.
5- Vücudun her iki yanı eşit şekilde etkilenmez

Titreme, istemli hareketlerle veya stresle daha çok artar, uykuda kaybolur.
Araştırma testleri, tremorun tahmin edilen nedenine göre yapılır.

Tedavi :
Eğer titreme günlük aktiviteyi çok etkilemiyorsa tedaviye gerek yoktur.

Kişinin yapısına göre çeşitli ilaçlar önerilebilir. Kafein içeren içecekler ve diğer uyarıcılardan sakınmak gereklidir.

Titreme şiddetliyse, özellikle ince motor hareketlerini etkiler ( Ör. Yazı yazmak, konuşmak gibi )
Günlük aktiviteyi etkileyen titremede, mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Yaşlılarınıza Bakıcılar
Yaşlı ve hastalarınızın özelliklerini tanıyabilen, günlük bakımlarını yapabilecek, gerekli egzersizler ile hasta ihtiyaçlarına cevap verecek alanda uzman bakıcılar.

Yaşlı Bakıcısı Çalışma Şekli Yatılı:
 Yatılı tam zamanlı haftada bir gün 24 saat izin kullanırlar aile ile yapılan anlaşma gereği hafta içi veya hafta sonu izin kullanılır.

Yaşlı Bakıcısı Hizmet Tanımları
• Yaşlı ya da hastanın ihtiyaçlarını belirleme
• Günlük yeme-içme, egzersiz ve yatak içi bakımının yapılması,
• İlaç ve beslenme desteğinin eksiksiz en uygun şekilde yapılması,
• Yaşlı ve hastanın moral ve motivasyonunu anlayabilme ve destek olabilme,
• İlk yardım bilgisine sahip olmaları

Yaşlı Bakıcısı Çalışma Şekli Gündüzlü:
Günde 8 veya 9 saat çalışırlar – Cumartesi ve Pazar izin kullanırlar